قصه جذاب برنج! ؛ اولین بار برنج را چه کسی وارد ایران کرد؟

همشهری آنلاین: مثل آب. مثل نان. مثل برنج؛ برنج سفید و خوش‌عطری که سالیان سال است سر سفره ایرانی‌ها دیده می‌شود بی‌اینکه کسی حتی ذره‌ای هم به نبودنش و این که کجا بوده و از کجا آمده شک کند. اینکه اصلا چه کسی یا کسانی برنج را وارد ایران کرده‌اند و گذاشته‌اند سر سفره مردمی که همیشه گرامی‌اش داشته‌اند و همیشه به بهترین شکل ممکن سر و شکلش داده‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما برنج این غذای محبوب ایرانی‌ها از کی عضو اصلی سفره‌های ما شده و تاریخش به کجا و چه پادشاهی بر می‌گردد؟

برنج در دنیا

چه کسی باورش می‌شود ولی حقیقت دارد؛ تاریخچه برنج به هزاران سال قبل برمی‌گردد. هزاران سالی که هیچ‌کس تاکنون نتوانسته تاریخ دقیق آن را مشخص کند. در قدیم، مردم عقیده داشتند که برنج هدیه و پاداشی از طرف خداوند است، شاید این باور درست باشد. چه کسی می‌داند.

با این حال ژوکوفسکی، شرق‌شناس روسی معتقد است وطن اصلی برنج، هند و چین است. یعنی از هفت هزار سال پیش هندی‌ها و چینی‌ها برنج می‌کاشته‌اند. کشت برنج در آسیای مرکزی در حدود قرن هفتم پیش از میلاد رواج داشته است. برنج‌کاری از کشورهای جنوبی‌تر آسیا که در آنها زراعت غلات رواج داشته، از حدود هزاره ششم تا پنجم قبل از میلاد شروع و سپس به آسیای مرکزی آمده.

در نیمه دوم هزاره سوم و ابتدای هزاره دوم، سطح زیر کشت برنج افزایشی چشمگیر پیدا کرد. باستان‌شناسان معتقدند که در این دوره به دلیل ادغام دو فرهنگ، تمدنی شهرنشین در جنوب آسیای مرکزی به وجود آمد، این دو فرهنگ شامل سومر و عیلام در غرب و تمدن‌های باستانی دشت رود سند در جنوب بودند. بدون شک پیوند با هند به زراعت برنج آبی در آسیای مرکزی کمک کرد. برای تعیین تاریخ دقیق این دوره هنوز شواهد باستان‌شناختی کافی به دست نیامده است.

برنج در ایران

تقی بهرامی، در کتاب تاریخ کشاورزی ایران نوشته است: «شلتوک برنج برای اولین بار در دوره پادشاهی خسرو انوشیروان (۵۳۱ تا ۵۷۹ میلادی) از هندوستان به ایران آورده شده است»، اما پتروشفسکی مورخ شهیر روسی در بحث از تاریخ برنج معتقد است که «تاریخ کشت و گسترش برنج در ایران به طور کامل معین نشده است، اما کشت برنج در مقیاس محدود، در پایان دوره ساسانیان (۲۳۶ تا ۶۵۱ میلادی) و گسترش وسیع آن از قرن ۱۰ میلادی به بعد انجام شده است.»

برتولد لاوفر، مورخ و مردم‌شناس آلمانی هم معتقد است که کشت برنج در ایران پس از تسلط اعراب به ایران، رونق گرفته است. به نظر او در دوره ساسانیان برنج‌کاری وجود نداشته است. پروفسور ام‌ـ‌جی ـ‌ میسون هم در مورد تاریخ گسترش شلتوک در کشورهای خاورمیانه می‌نویسد که کشت برنج در ایران از اوایل قرن اول میلادی شروع شده است. اگر چه شلتوک در ایران از اوایل قرن اول میلادی کشت می‌شد، ولی کشت و گسترش آن در سطح وسیع، به احتمال زیاد از قرن ۶ تا ۷ میلادی آغاز شده است.

و اما نادر میرزا

نادر میرزای قاجار در کتاب خوراک‌های ایرانی درباره برنج نوشته: «برنج دانه‌ای است شناخته‌شده که به تازی آن را ارز گویند. پیشوایان ما آن را ستوده‌اند. و نخست این دانه از هندوستان به جهان پراکنده شده. در ایران‌زمین خوراکی به از این نبود. پیشوایان ما فرموده‌اند: برنج زندگانی دراز کند و پزشکان جهان بدین فرمایش هم‌داستان‌اند. و او تن فربه کند و خوردنی بس نیکو باشد. در دویم خشک و به گرمی و سردی یکسان باشد و بسیار سودمند است تن و جان را. بوعلی سینا هم از برنج گفته است که او پزشک بزرگ و داناست و نیز یونانی را خوانده است. با برنج در ایران زمین: چلاو گرم، کته‌چلو، سبزی‌پلو، ترچلو، ماکیان‌پلو، تودارپلو، کباب‌پلو، ته‌چین‌پلو، شیرین‌پلو، لقمه‌پلو، اولیک‌پلو، رشته‌پلو، لوبیاپلو، مصالح‌پلو، اشکنبه‌پلو، پاچه‌پلو و دوغ‌پلو می‌پزند.»

کد خبر 817026 منبع: همشهری آنلاین برچسب‌ها آشپزی توصیه‌ها و آداب خبر مهم برنج

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: خبر مهم برنج برنج در ایران آسیای مرکزی کشت برنج چه کسی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۲۵۶۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۱۹  اردیبهشت در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۱۹ اردیبهشت برابر ۸ می را ورق می‌زنیم.

***

سر دیوید آتنبرو

۸ می ۱۹۲۶ میلادی برابر با ۱۹ اردیبهشت ۱۳۰۵ خورشیدی، سِر دیوید فردریک آتنبرو، طبیعت‌شناس و مجری تلویزیونی انگلیسی به‌دنیا آمد. دیوید آتنبرو بیش‌از ۶۰ سال مستندهای مربوط به طبیعت را ساخته است. مجموعه تلویزیونی جست‌وجو در باغ‌وحش (Zoo Quest) او که در سال ۱۹۵۲ آغاز شد، به‌مدت یک دهه اجرا شد. اما این برنامه از نظر او، فقط آغاز اشتیاقی مادام‌العمر برای ارائه مجموعه‌های تلویزیونی تاریخی طبیعی برای بی‌بی‌سی از تمام نقاط جهان بود. سال ۱۹۶۵، زمانی که تلویزیون رنگی به بریتانیا معرفی شد، او مدیر کنترل بی‌بی‌سی شد. در ژانویه ۱۹۶۹، مسئولیت‌های آتنبرو شامل هر دو کانال تلویزیونی بی‌بی‌سی بود، اما در سال ۱۹۷۳، او به سفر در سراسر جهان بازگشت و ساخت سریال‌های پرچالشی چون سیاره زمین (Life of Earth) سیاره زنده (The Living Planet) و زندگی زیر بوته‌ها (Life in the Undergrowth) را ساخت. او در مصاحبه‌ای به‌مناسب تولد ۸۴ سالی‌اش قول داد که هرگز بازنشسته نخواهد شد و در آن‌زمان مشغول بررسی مرزهای برنامه‌های علمی تلویزیونی سه‌بعدی بود.

ریشه‌کنی آبله

۸ می ۱۹۸۰ میلادی برابر با ۱۹ اردیبهشت ۱۳۵۹، در مجمع جهانی بهداشت اعلام شد که جهان عاری از بیماری کشنده آبله است. ریشه‌کنی جهانی آبله بزرگ‌ترین دستاورد در سلامت عمومی بین‌المللی محسوب می‌شود. آخرین فردی که در اثر آبله جانش را از دست داد، جانت پارکر در ۱۱ سپتامبر ۱۹۷۸ بود. او در طبقه زیر آزمایشگاهی کار می‌کرد که در آن تحقیقات درباره ویروس آبله در حال انجام بود. از آن زمان، تعداد آزمایشگاه‌های دارای ذخایر ویروس به دو مکان بسیار امن کاهش یافته که یکی در ایالات‌متحده و دیگری در روسیه است. ۲۱ ژانویه ۱۷۹۹ میلادی استفاده عمومی از واکسن آبله ادوارد جنر، به‌عنوان اولین واکسن دنیا در مبارزه با یک بیماری مهلک آغاز شد.

آنتوان لوران لاووازیه

۸ می ۱۷۹۴ میلادی برابر با ۱۹ اردیبهشت ۱۱۷۳ خورشیدی، آنتوان لوران لاووازیه، شیمی‌دان فرانسوی و «پدر شیمی امروزی» با گیوتین اعدام شد. لاووازیه آزمایشگر نابغه‌ای بود که در امور عمومی هم فعالیت می‌کرد. او که یک اشراف‌زاده بود در شرکتی خصوصی که زیر نظر دولت برای جمع‌آوری مالیات کار می‌کرد، سرمایه‌گذاری کرد و با ثروتی که از این راه به‌دست آورد آزمایشگاه بزرگی ساخت. او در سال ۱۷۷۸ دریافت که هوا مخلوطی از دو گاز است و آنها را اکسیژن و نیتروژن نامید. او با مطالعه نقش اکسیژن در احتراق، نظریه فلوژیستون را رد کرد. فلوژیستون نظریه‌ای بود در علم شیمی که در سده‌های ۱۷ و ۱۸ میلادی رواج داشت و معتقد بود که فلوژیستون آتش تعبیه‌شده در درون مواد است که هنگام سوختن از ماده فرار می‌کند. این نظریه نقش هوا را در سوختن صرفاً محدود به انتقال فلوژیستون آزادشده از جسم می‌کرد. لاووازیه همچنین قانون بقای جرم را کشف کرد و روش امروزی نامگذاری ترکیبات را ابداع کرد که جایگزین روش غیرسیستماتیک قدیمی‌ شد. طی انقلاب فرانسه، به دلیل مشارکت در جمع‌آوری مالیات، او را با گیوتین سر زدند.

ادوارد جیمز ماگریج

۸ می ۱۹۰۴ میلادی برابر با ۱۹ اردیبهشت ۱۲۸۳ خورشیدی، ادوارد جیمز ماگریج معروف به ادوارد مایبریج، عکاس انگلیسی پیشگام در مطالعات و طرح‌ریزی تصاویر متحرک درگذشت. ماگریج از دستگاه نوری حرکت‌نگاری که در سال ۱۸۷۹ اختراع کرده بود و نام آن را زووپراکسیسکوپ (zoopraxiscope) گذاشته بود برای نمایش تصاویر حیوانات در حال حرکت، در موسسه سلطنتی انگلستان در حضور شاهزاده ولز استفاده کرد. کار بزرگ ماگریج درباره این موضوع درسال ۱۸۸۷ منتشر شد. این دستگاه اساسا همانند اولین پروژکتور پخش فیلم عمل می‌کرد و دنباله‌ای از تصاویر سیلوئت استاپ‌موشن داشت که به‌صورت دستی در اطراف لبه یک صفحه‌ شیشه‌ای دایره‌ای شکل، پشت پروژکتور در حالت عمودی قرار می‌گرفت.

انتهای پیام/